Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
Image of
1 / x

Stadhuis Groningen

Groningen

Revitalisering
Stadhuis Groningen is een neoclassicistisch rijksmonument en werd in 1774 ontworpen door architect Jacob Otten Husly na een gewonnen prijsvraag. Het gebouw kende een bewogen bouw-evolutie en werd na allerhande tegenslagen pas in 1793 gebouwd als een U-vormige typologie. In 1810, jaren na zijn dood, werd het gebouw vervolledigd tot een alzijdig carré met een monumentaal zuilenportiek aan de Grote Markt. Hoewel het exterieur een intact beeld geeft van het initiële ontwerp is het interieur nooit gerealiseerd volgens de plannen van Husly, een optelsom van vele verbouwingen zonder een richtinggevende visie. Verduurzaming, onderhoud en de nood aan een substantiële vergroting van de raadzaal met een gemaximeerde zetelverdeling van 45 raadsleden vormde de aanleiding voor een grootscheepse revitalisering van het monument.

Stadsgezicht
De imposante buitengevels van het gebouw zijn exemplarisch voor de Hollandse variant van het neoclassicisme en waren door de jaren heen ernstig vervuild geraakt waardoor de kolossale orde van de zandstenen pilastergevels nog maar moeilijk leesbaar was. Daartoe zijn alle natuurstenen geveldelen zoals pilasters, borstplaten en kapitelen ontstoord en met lazer-reiniging opnieuw in balans gebracht. Het gevelmetselwerk en de hardstenen plint zijn plaatselijk met zorg gerepareerd, ingeboet en opnieuw gevoegd. De monumentale kroonlijst is volledig hersteld en op kleur gebracht met de Bentheimer zandsteen tot een evenwichtig samenspel. Tenslotte werd het plafond van het peristyle vrijelijk voorzien van een hemelsblauwe kleur en een fonkelend sterornament, een stedelijk accent om de overgang tussen de Grote Markt en het Stadhuis feestelijk te markeren.

Raad op zolder
Binnen maakte het gebouw een radicale, typologische verandering door. De grote maat die nodig was voor de nieuwe raadzaal en aanverwante functies werd namelijk gevonden op de zolder-verdieping van het gebouw. Daartoe werd het voormalige lichthof gesloten en geïnterieuriseerd tot centrale burgerzaal. De typologie van de raadzaal volgt de axiale symmetrie-as van het monument en is te bereiken via de gerestaureerde hoofdtrap en het nieuw liftcluster. Een U-vormige opstelling geeft ruimte aan 45 raadsleden, de griffier en het college van burgemeester en wethouders. De publieks- en perstribune vervolmaken de opstelling tot een carré waarin eenieder elkaar kan aankijken. Hiermee wordt het openbare karakter van het democratisch debat onderstreept. Het interieur van de raadzaal is grotendeels in hout gedetailleerd. Geprofileerde wanden, cassetteplafonds en op maat gemaakte meubelstukken en armaturen zijn als een hechte eenheid ontworpen. Een centraal bovenlicht vormt het middenmotief van de ruimte en zorgt voor een wisselende lichtinval gedurende de dag. Textielontwerper Alexandra Gaça ontwierp een rondgaande wandbespanning die de ruimte een zekere zachtheid geeft en zorgt voor een prettig, akoestisch comfort. Een geabstraheerd patroon van overlappende kleurtoetsen geeft de ruimte een tactiele schittering. Het is een spontane herinnering aan de landschappelijke taferelen van wolkenvelden, akkerlanden en horizonten van de Groninger landschapschilders van De Ploeg. Aan de wereld buiten, die in de deze kamer wordt gerepresenteerd.
 
Anda Kerkhovenzaal
In het hart van het gebouw werd het voormalige lichthof omgedoopt tot de Anda Kerkhovenzaal, een publieke burgerzaal die onder andere zal worden gebruikt voor recepties, tentoonstellingen, debatten en ceremonies. De eerste verdieping die in de jaren ’90 was aangebracht in het lichthof is verwijderd zodat nu een drielaagse ruimte is ontstaan die in direct contact staat met de Grote Markt. Nieuwe voorzetgevels en een marmeren vloer interieuriseren de ruimte waarbij de tussengelegen spouwen werden gebruikt voor de integratie van alle benodigde technieken. Om uitdrukking te geven aan het feit dat dit van oorsprong een lichthof is geweest, werd het plafond van de burgerzaal voorzien van een sterrenhemel, een trompe l’oeil effect dat vaker terugkeert in de architectuurgeschiedenis en o.m. werd gethematiseerd in de Martinikerk. Grafisch ontwerper Reynoud Homan baseerde het sterrenpatroon op de geografische ligging van de stad Groningen in relatie tot haar omliggende gemeenten. Een windroos in het centrum van de marmeren vloer geeft de vier hoofdstreken aan.
 
Schoonverdiep
De binnengangen en trappen werden per verdieping stijlvast gerestaureerd. Houten vloerdelen, grijze gang- en traplopers, vuilwitte wanden en plafonds, houten zitbanken en bolvormige pendelarmaturen vormen een ingetogen materialenpalet doorheen het gebouw. Om het representatieve karakter van het stadhuis te bestendigen, kregen de vestibule en de gangen op de belle-etage echter een rijkere afwerking. Zo zijn de gevelpilasters – naar interpretatie van oude archiefbeelden – geschilderd in een bruinrode marmerimitatie en zijn plafondornamenten ingekleurd en verguld. Daarnaast werden alle toegangsdeuren in de periferie van de gang met ambachtelijke precisie geschilderd in een eiken houtimitatie.  
 
Periferie van kamers
In de periferie van het gebouw bevinden zich alle werk- en vergaderkamers. De vertrekken werden voorzien van een rondgaande lambrisering waarachter technische leidingtracés en verwarmings-elementen passend konden worden weggewerkt. Vloeren kregen een warmgrijze vloerbedekking, gekadreerd met zwarte biezen om de drempelovergangen te markeren. Op maat gemaakte gordijnen en zonweringskasten zijn geïntegreerd in de raamkaders. Uit duurzaamheids-overwegingen werd zoveel mogelijk meubilair hergebruikt en gerefurbished met een meubel-stoffering van hergebruikt materiaal. De oude raad- en trouwzaal werden teruggebracht naar hun originele proporties met authentieke kleurschema’s en zullen gelijkblijvend functioneren in de toekomst.

Project

:

Stadhuis Groningen

Locatie

:

Groningen

Ontwerp

:

2018-2022

Status

:

Gerealiseerd

Opdrachtgever

:

Gemeente Groningen

i.s.m.

:

Architectenbureau Fritz

Aannemer

:

Rottinghuis

Constructie

:

Arup

Bouwfysica

:

LBP Sight

Fotografie

:

René de Wit

Textiel ontwerp

:

Aleksandra Gaça

Grafisch ontwerp

:

Reynoud Homan

Kunstenaar

:

Egbert Modderman

Publicatie

:

Jaarboek 2022-2023

Finalist

:

Groninger Architectuurprijs

Winnaar

:

Groninger Duurzaamheidsprijs